Хөдөлмөрийн зах зээлд амжилттай байх ирээдүйн төлөвлөгөөгөө хамтдаа гаргацгаая
Яагаад ирээдүйгээ өнөөдрөөс төлөвлөх хэрэгтэй вэ?
Хөдөлмөрийн зах зээл урьд өмнөхөөсөө илүү хурдтай өөрчлөгдөж байна. Хиймэл оюун ухаан, автоматжуулалт, дижитал шилжилт зэрэг технологиуд нь уламжлалт ажлын байруудыг шинэчлэн шинэ чадвар, шинэ мэргэжлийг шаарддаг болсон. Таны хувьд 10 жилийн дараа ямар байх вэ? Энэ бол зүгээр нэг асуулт биш. Харин амьдралын тань стратегийн төлөвлөгөө байх ёстой юм.
Ирээдүйн хөдөлмөрийн зах зээл ямар байх вэ?
Дэлхийн Эдийн Засгийн Форумын (WEF) судалгаанд дурдсанаар 2035 он гэхэд дэлхийн хөдөлмөрийн зах зээл дээр 1 тэрбум гаруй ажил үүрэг дахин тодорхойлогдоно гэж үзэж байна. Энэ нь зөвхөн олон улсад бус, Монголын хөдөлмөрийн зах зээлд ч мэдэгдэхүйц нөлөө үзүүлэх юм.
Өмнө нь тогтвортой, удаан хугацаанд хэрэгцээтэй гэж тооцогддог байсан уламжлалт мэргэжлүүд аажмаар хумигдаж, оронд нь дижитал, бүтээлч чиглэлийн шинэ ажлын байрууд эрэлттэй болж байна. Цаашлаад ганцхан мэргэжил эзэмших хангалтгүй болж, нэг хүнээс олон ур чадвар, салбар дамнасан мэдлэг шаарддаг болж байгаа нь хөдөлмөрийн зах зээлд шинэ сорилт, шинэ боломжийг авчирч байгаа юм.
Ирээдүйд эрэлттэй байх мэргэжлүүд
| Салбар | Ирээдүйн мэргэжил | Гол ур чадвар |
|---|---|---|
| Мэдээллийн технологи | Программист, Дата шинжээч, AI инженер | Код бичих, логик сэтгэлгээ, өгөгдөл боловсруулах |
| Финтек ба Санхүү | Блокчэйн мэргэжилтэн, Криптовалют шинжээч | Дижитал санхүү, өгөгдлийн анализ |
| Маркетинг ба медиа | Дижитал маркетингч, Контент бүтээгч | Бүтээлч сэтгэлгээ, сошиал мэдлэг, өгөгдөл ашиглалт |
| Эрүүл мэнд | Телемедицин, Дижитал эрүүл мэнд, Сэтгэл зүйч | Технологи+сэтгэл зүй, эмнэлгийн программын хэрэглээ |
| Боловсрол | Онлайн багш, EdTech хөгжүүлэгч | Сургалтын дизайн, интерактив орчин бүрдүүлэх чадвар |
| Ногоон хөгжил | Сэргээгдэх эрчим хүч, Ногоон технологийн инженер | Экологийн мэдлэг, техник сэтгэлгээ |
Ирээдүйд амжилттай байхад шаардлагатай ур чадварууд
Дижитал ур чадвар
Өнөөдөр бараг бүх ажил дижитал орчинд шилжиж байна. Програм хангамж, өгөгдөл, интернет орчинд ажиллах чадвар бол орчин үеийн “суурь бичиг үсэг” гэхэд болно. MS Excel, CRM, AI хэрэгслүүд зэрэг энгийн мэт програмуудыг бүрэн ашиглаж чаддаг байх нь таны ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлж, албан байгууллагуудад үнэлэгдэх чухал ур чадвар юм. Мөн өгөгдөл задлан шинжилж, үр дүн дээр нь үндэслэн шийдвэр гаргах чадвар нь бизнес, маркетинг, менежмент гээд бүхий л салбарт нэн шаардлагатай болжээ.
Бүтээлч сэтгэлгээ
Маш сайн боловсруулсан санаа, шинэлэг шийдэл нь таныг бусдаас ялгаруулдаг гол давуу тал болно. Бүтээлч сэтгэлгээ гэдэг нь зөвхөн уран зураг, хөгжим гэх мэт урлагийн салбарт хамаатай биш та аливаа асуудлыг уламжлалт аргаар биш, өөр өнцгөөс харж, илүү үр дүнтэй, шинэлэг гарц санал болгох чадварыг хэлж буй.
Шийдвэр гаргах, асуудал шийдэх чадвар
Хөдөлмөрийн зах зээл хурдтай өөрчлөгдөж буй энэ үед тогтсон заавар, дүрэм бүгдэд нь тохирохгүй байх нь олонтаа. Ийм үед та асуудлыг хурдан ойлгож, дүгнэлт хийж, шийдэл гаргах чадвартай байх шаардлагатай. Тухайлбал, багийн ажил гацсан тохиолдолд тухайн нөхцөлд хамгийн оновчтой гарц хайж олдог, хариуцлагатай, ухаалаг ажилтан байж чадвал та салбартаа үнэ цэнтэй мэргэжилтэн болох боломжтой.
Харилцаа ба багаар ажиллах
Орчин үед ганцаараа амжилтад хүрэх гэдэг ойлголт улам бүдгэрч, оронд нь хамтын амжилт чухал болж байна. Та өөрийн бодлоо ойлгомжтой, эерэг хэлбэрээр илэрхийлж, бусдыг сонсож, хамтран ажиллаж чаддаг байх ёстой. Энэ нь зөвхөн үг ярианы чадвар бус сэтгэлзүйн уян хатан байдал, ойлголцол, хүндлэлийг ч хамарна. Ялангуяа олон улсын багтай ажиллах үед соёлын ялгааг ойлгож, харилцаагаа уялдуулах чадвар чухал юм.
Өөрийгөө тасралтгүй хөгжүүлэх хандлага
Амжилттай хүмүүсийн хамгийн том нийтлэг шинж бол тасралтгүй суралцах эрмэлзэл юм. Ажлын байртай байсан ч, шинээр ажил хайж байгаа ч хамаагүй дэлхий өөрчлөгдөж байгаа учраас бид ч өөрчлөгдөх шаардлагатай. Өдөр бүр шинэ мэдээлэл унших, онлайн курс үзэх, туршлага хуримтлуулах нь таны ирээдүйн үнэ цэнийг нэмэгдүүлнэ. Суралцахаа зогсоох эсвэл хангалттай гэж бодох нь боломжуудыг дагаж ирэх амжилтаа хязгаарлаж буй хэрэг юм.
Тэгвэл хэрхэн бэлтгэх вэ?
1. Онлайн сургалтад хамрагдах
-
Coursera, EdX, Udemy, HubSpot зэрэг олон улсын платформ дээрээс
-
Data Science, UX/UI Design, Coding, Digital Marketing зэрэг өөрт тохирох төдийгүй сонирхох чиглэлүүдээр суралцаарай. Энэ бол цагаа бүтээлчээр, үр дүнтэй ашиглаж өөртөө хөрөнгө оруулах боломж юм.
-
2. Карьерын замналаа тодорхойлох
-
Та яг юу хийх дуртай вэ?
-
Таны сонирхол аль салбарт илүү хэрэг болж чадах вэ?
-
Таны мэргэжил 10 жилийн дараа зах зээлд байх уу? эдгээр асуултуудад үнэнчээр бас бодитоор хариулах хэрэгтэй.
3. Хувийн брэндээ хөгжүүлээрэй
-
LinkedIn, Lambda дээр өөрийгөө зөв танилцуул, profile-аа хөгжүүлэх
-
Сургалтын сертификат, hard болон soft ур чадварууд, ажилласан төсөл зэргийн мэдээллээ хуваалцаарай
-
Ингэхдээ зорилготой, мэдлэгтэй, хөгжиж буй талент гэдгээ тод илэрхийлээрэй
Ирээдүйн зорилгоо амжилттай төлөвлөхийн тулд эхлээд өөрийгөө одоо яг хаана байгааг ойлгох хэрэгтэй. Энэ нь таны ур чадвар, мэдлэг, туршлага, үнэт зүйлсийг эргэцүүлэн дүгнэх үйл явц юм. Дараа нь өөрийн давуу болон сайжруулах шаардлагатай талуудаа тодорхойлж, хаашаа хүрэхийг буюу 5-10 жилийн дараах мэргэжил, орлого, амьдралын хэв маягийнхаа дүр төрхийг гаргаарай. Тэр зорилгодоо хүрэхийн тулд шат дараалсан төлөвлөгөө гаргаж, суралцах шаардлагатай зүйлс, хөгжүүлэх ур чадвар, хуримтлуулах туршлагаа тодорхой болгох юм. Энэ бүхнийхээ явцад өөрийн хувь хүний хөгжлийг тогтмол хянаж, шаардлагатай бол төлөвлөгөөгөө шинэчилж, улмаар өөрчлөлтөд уян хатан хандах нь урт хугацааны амжилтад хүрэх чухал алхам болох болно.
Өнөөдрийн нэг алхам таны маргаашийн амжилтын үндэс юм.
“Ирээдүй бол бэлтгэлтэй, зорилготой хүмүүст зориулсан шагнал билээ.”
Зарим мэдээллийн эх сурвалжууд: World Economic Forum (WEF) – Future of Jobs Report, LinkedIn Economic Graph & Future of Work Insights, McKinsey Global Institute – Jobs Lost, Jobs Gained, OECD Skills Outlook, World Bank – Digital Jobs for Youth Reports
Илүү олон зөвлөгөө, карьер хөгжүүлэлтийн мэдээллийг манай LAMBDA платформоос аваарай
